چهارشنبه سوری و قدمت آن:
غروب آخرین سه شنبه ی سال و با فرا رسیدن نوروز باستان مراسمی تحت عنوان چهارشنبه سوری برگزار می شود که با افروختن آتش و آتش بازی و خوردن آجیل مشکل گشا و دورهمی های خانوادگی و قاشق زنی و غیره این شب شروع می گردد.
چهارشنبه سوری یکی از پرشورترین و هیجان انگیزترین رسوم مقدماتی نوروز در اقصی نقاط ایران است که آتش، مهم‌ترین عنصر آن به شمار می‌رود و نامش نیز از شعله‌های آتش برگرفته شده است؛ هرچند که امروزه استفاده از مواد آتش‌زا و انفجاری، این جشن را به مراسمی پرمخاطره تبدیل کرده است که صدمات جسمی و حتی مرگ افراد را در پی دارد. این جشن وابسته به هیچ مذهب یا قومیتی نیست و از مسلمان تا زرتشتی، مسیحی و… در این جشن شرکت کرده و آن را از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌کنند. شاید بتوان گفت که چهارشنبه سوری یکی از مراسمات ایرانیان است که از قدیم دموکراسی و احترام به عقاید در آن نمایان بوده است. این مراسم در کشورهای دیگری همچون جمهوری آذربایجان، افغانستان، ترکیه و همین طور توسط ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز جشن گرفته می‌شود.
برخی پژوهشگران واژه «سور» را به‌معنای «جشن» و برخی دیگر آن را برگرفته از واژه پهلوی «سوریک» به‌معنای «سُرخ» می‌دانند که نشانه‌ای از سرخی آتش یا سرخی و سلامتی فرد است. شاید گواه این ادعا را بتوان در تلفظ «چارشمبه-سُرخی» در اصفهان دانست.
چهارشنبه سوری در شاهنامه چنین آمده است:
در شاهنامه نیز می‌توان ردپای چهارشنبه سوری را پیدا کرد؛ به‌عنوان مثال در داستان رزم بهرام چوبینه با پرموده پسر ساوه‌شاه، یک ستاره‌بین به بهرام پند می‌دهد:
ستاره‌شمر گفت بهرام را که در «چارشنبه» مزن کام را
اگر زین بپیچی گزند آیدت همه کار ناسودمند آیدت
یکی باغ بد در میان سپاه از این روی و زان روی بد رزمگاه
بشد «چارشنبه» هم از بامداد بدان باغ کامروز باشیم شاد
ببردند پرمایه گستردنی می و رود و رامشگر و خوردنی
ز جیحون همی آتش افروختند زمین و هوا ار همی سوختند
خوراکی های سنتی شب چهارشنبه سوری چیست؟
در بیشتر مناطق ایران شب چهارشنبه سوری آش رشته و یا انواع آش های محلی آن ناحیه را درست می کنند و بیشتر افرادی که این آش را می پزند بیماری در خانه دارند که برای شفای آن بیمار در آخر سال دعا می کنند .پلوی هفت رنگ یکی از غذاهایی است که داخل آن زیره و خرما و کشمش و شوید و عدس و لوبیا دارد و آجیل پلو هم یکی از انواع پلوهای مرسوم است.آجیل های متنوع اعم از انواع مغزی جات که نشانه ی خوش یمنی و شگون را دارد در چهارشنبه سوری تناول می شود .
ترکیب کشمش، نخودچی، توت، انجیر، خرما زرد، قیسی و باسلوق. زرتشتیان به این آجیل هفت مغزینه لرک می گویند. این آجیل که به آجیل گهنبار نیز معروف است شامل هفت مغز یا میوه خشک است: پسته، بادام، سنجد، کشمش، گردو، انجیر و خرما.البته که بعد از خوردن انواع مختلف آجیل و غذاهای سنگین از نوشیدن چای و نبات زعفرانی نمی توان غافل شد چرا که این نوشیدنی گرم در کنار آتش سوزان چهارشنبه سوری بسیار فضا را دلچسب تر خواهد کرد. نبات زعفرانی شهد بهار هم یک شیرینی سنتی است هم جایش در کنار خوردنی های این جشن پایان سال خالی است.
آداب و رسوم چهارشنبه سوری:
از آداب و رسوم چهارشنبه سوری می توان به قاشق زنی و شال اندازی و کوزه شکنی ، فال گوش نشینی ، آتش بازی و خوردن اجیل مشگل گشا ، آب پاشی و آب بازی ، بخت گشایی و فال گرفتن و بالن آرزوها اشاره کرد.
با آرزوی سربلندی سعادت شادکامی برای تمامی هم میهنان عزیزمان سال ۱۴۰۱ هم با تمام سختی و ناکامی ها و شادی هایش رو به پایان است و امیدواریم که در سال پیش رو موفقیت و ترقی شامل حال تمام مردم این مرز و بوم کهن گردد.